Με αφορμή την επικείμενη επέτειο της Υπογραφής του Πρωτοκόλλου της Κερκύρας (17 Μαΐου 1914), δημοσιεύουμε χαρακτηριστικές περιπτώσεις εθνικών μειονοτήτων ανά την Ευρώπη, στις γεωγραφικές περιοχές των οποίων ισχύει καθεστώς Αυτονομίας.
Οι περιπτώσεις αυτές χρησιμεύουν ως ισχυρό επιχείρημα για την επαναφορά της Αυτονομίας στην Βόρειο Ήπειρο.
Βοϊβοντίνα
Η Βοϊβοντίνα, επίσημα Αυτόνομη Επαρχία της Βοϊβοντίνας (σερβικά: Аутономна Покрајина Војводина, Autonomna Pokrajna Vojvodina, ουγγρικά: Vajdaság Autonóm Tartomány) είναι μία αυτόνομη επαρχία της Σερβίας. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας, στην πεδιάδα της Παννονίας.
Το Νόβι Σαντ είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσά της Βοϊβοντίνα και η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας. Η Βοϊβοντίνα έχει πληθυσμό περίπου 2 εκατομμύρια (περίπου το 26.88% του πληθυσμού της Σερβίας, εξαιρουμένου του Κοσσυφοπεδίου).
Έχει πολυεθνική και πολυπολιτισμική ταυτότητα, καθώς υπάρχουν στην επαρχία 26 εθνοτικές ομάδες και έξι γλώσσες είναι σε επίσημη χρήση από τη διοίκηση της επαρχίας.
Διοίκηση
Η Συνέλευση της Βοϊβοντίνα είναι το επαρχιακό νομοθετικό σώμα, που αποτελείται από 120 αναλογικά εκλεγμένα μέλη. Τα σημερινά μέλη εξελέγησαν στις επαρχιακές εκλογές του 2016.
Η κυβέρνηση της Βοϊβοντίνα είναι το εκτελεστικό διοικητικό σώμα.
Αποτελείται από τον Πρόεδρο, τον Α΄ Αντιπρόεδρο και τους Περιφερειακούς Γραμματείς
α) Οικονομίας και Τουρισμού, β) Εκπαίδευσης, Διοίκησης και Εθνικών Κοινοτήτων,
γ) Γεωργίας, δασοκομίας και διαχείρισης των υδάτων, δ) Ανώτατης Εκπαίδευσης και Επιστημονικής Έρευνας, ε) Πολιτισμού, Δημόσιας Ενημέρωσης και Σχέσεων με Θρησκευτικές Κοινότητες στ) Πολεοδομίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος, ζ) Υγείας,
η) Οικονομικών, θ) Περιφερειακής ανάπτυξης, διαπεριφερειακής συνεργασίας και τοπικής αυτοδιοίκησης, ι) Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών, ια) Αθλητισμού και Νεολαίας,
ιβ) Κοινωνικής πολιτικής, δημογραφίας και ισότητας των φύλων.
Ο σημερινός κυβερνών συνασπισμός στο κοινοβούλιο της Βοϊβοντίνα (μετά τις εκλογές του 2016) αποτελείται από τα ακόλουθα πολιτικά κόμματα: το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Σερβίας και τη Συμμαχία των Ούγγρων της Βοϊβοντίνα. Σημερινός πρόεδρος της κυβέρνησης της Βοϊβοντίνα είναι ο Ιγκόρ Mίροβιτς (Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα), ενώ πρόεδρος της επαρχιακής Συνέλευσης είναι ο Iστβαν Πάστορ (Συμμαχία των Ούγγρων της Βοϊβοντίνα).
Η Βοϊβοντίνα χωρίζεται σε επτά νομούς. Είναι περιφερειακά κέντρα της κρατικής διοίκησης αλλά δεν έχουν δικές τους εξουσίες και αποτελούν αμιγώς διοικητικές διαιρέσεις. Οι επτά νομοί υποδιαιρούνται περαιτέρω σε 37 δήμους και τις 8 πόλεις Κίκιντα, Νόβι Σαντ, Σουμπότιτσα, Ζρένιανιν, Πάντσεβο, Σόμπορ, Σρέμσκα Μιτρόβιτσα και Βρσατς.
 |
| Έμβλημα Βοϊβοντίνας |
Με το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία κατέρρευσε.
Στις 25 Νοεμβρίου 1918 η Συνέλευση των Σέρβων, των Μπούνιεβτσι και άλλων εθνών της Βοϊβοντίνα κήρυξε στο Νόβι Σαντ την ένωση της Βοϊβοντίνα (Βανάτο, Μπάτσκα και Μπαράνια) με το Βασίλειο της Σερβίας. Η συνέλευση αριθμούσε 757 βουλευτές, εκ των οποίων 578 ήταν Σέρβοι, 84 Μπούνιεβτσι, 62 Σλοβάκοι, 21 Ρουηθηνοί, 6 Γερμανοί, 3 Σόκτσι, 2 Κροάτες και 1 Ούγγρος. Την 1η Δεκεμβρίου 1918 η Βοϊβοντίνα (ως τμήμα του Βασιλείου της Σερβίας) έγινε επίσημα τμήμα του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων.
Μεταξύ 1929 και 1941 η περιοχή ανήκε στη Μπανοβίνα Δούναβη, επαρχία του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας. Πρωτεύουσά της ήταν το Νόβι Σαντ. Εκτός από τις βασικές περιοχές της Βοϊβοντίνα και τη Μπαράνια, περιλάμβανε σημαντικά τμήματα των περιοχών Σουμάντιγια και Μπρανίτσεβο νότια του Δούναβη (αλλά όχι την πρωτεύουσα του Βελιγραδίου).
Μεταξύ 1941 και 1944, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Δυνάμεις του Άξονα (η Ναζιστική Γερμανία και οι σύμμαχοι της, Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας και Ουγγαρία) κατέλαβαν και μοιράστηκαν τη Βοϊβοντίνα. Η Μπάτσκα και η Μπαράνια προσαρτήθηκαν από την Ουγγαρία του Χόρτι, ενώ η Σίρμια συμπεριλήφθηκε στο Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας. Μια μικρότερη Μπανοβίνα του Δούναβη (που περιλάμβανε το Βανάτο, τη Σουμάντιγια και το Μπρανίτσεβο) ανήκε στην περιοχή που διοικούσε η Στρατιωτική Διοίκηση της Σερβίας. Διοικητικό κέντρο αυτής της μικρότερης επαρχίας ήταν το Σμεντέρεβο. Ωστόσο το ίδιο το Βανάτο ήταν μια ξεχωριστή αυτόνομη περιοχή, διοικούμενη από τη Γερμανική της μειονότητα.
Συνολικά οι αρχές κατοχής του Άξονα (Γερμανικές, Κροατικές και Ουγγρικές) σκότωσαν περίπου 50.000 πολίτες της Βοϊβοντίνα (κυρίως Σέρβους, Εβραίους και Ρομά), ενώ πάνω από 280.000 άνθρωποι συνελήφθησαν ή βασανίστηκαν.
Η κατοχή του Άξονα έληξε το 1944 και η περιοχή προσωρινά τέθηκε υπό στρατιωτική διοίκηση (1944-1945) των νέων κομμουνιστικών αρχών. Κατά τη διάρκεια αυτής και στη συνέχεια αρκετές χιλιάδες πολίτες σκοτώθηκαν - κυρίως Γερμανικής εθνότητας, αλλά μέρος του Ουγγρικού και Σερβικού πληθυσμού.
Επίσης έχει υπολογιστεί ότι οι μεταπολεμικές κομμουνιστικές αρχές σκότωσαν περίπου 15.000-20.000 Ούγγρους και κάπου 23.000-24.000 Σέρβους κατά τις κομμουνιστικές εκκαθαρίσεις στη Σερβία το 1944-1945.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ντράγκολιουμπ Ζίβκοβιτς 47.000 Σέρβοι σκοτώθηκαν στη Βοϊβοντίνα κατά τη διάρκεια ολόκληρης της περιόδου 1941-1948. Περίπου οι μισοί από αυτούς σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις κατοχής και οι άλλοι μισοί από τις μεταπολεμικές κομμουνιστικές αρχές.
Η περιοχή αποκαταστάθηκε πολιτικά το 1944 (ενσωματώνωντας τη Σίρμια, το Βανάτο, τη Μπάτσκα και τη Μπαράνια) και έγινε αυτόνομη επαρχία της Σερβίας το 1945. Αντί για το προηγούμενο όνομα (Μπανοβίνα του Δούναβη ), η περιοχή ανέκτησε το ιστορικό όνομά της Βοϊβοντίνα, ενώ πρωτεύουσά της παρέμεινε το Νόι Σαντ.
Όταν καθορίστηκαν τα τελικά σύνορα της Βοϊβοντίνα, η Μπαράνια εκχωρήθηκε στην Κροατία, ενώ το βόρειο τμήμα της περιοχής Mάτσβα στη Βοϊβοντίνα. Αρχικά η επαρχία απολάμβανε μόνο μικρό επίπεδο αυτονομίας εντός της Σερβίας, αλλά κέρδισε εκτεταμένα δικαιώματα αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο του Γιουγκοσλαβικού συντάγματος του 1974, που έδωσε στο Κοσσυφοπέδιο και στη Βοϊβοντίνα de facto δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο) στα κοινοβούλια της Σερβίας και της Γιουγκοσλαβίας , καθώς αλλαγές στο καθεστώς τους δεν μπορούσαν να γίνουν χωρίς τη συγκατάθεση των δύο αντίστοιχων Επαρχιακών Συνελεύσεων.
Το Σερβικό σύνταγμα του 1974, που συγχρόνως υιοθετήθηκε, επανέλαβε ότι "η Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Σερβίας περιλαμβάνει τη Σοσιαλιστική Αυτόνομη Επαρχία της Βοϊβοντίνα και τη Σοσιαλιστική Αυτόνομη επαρχία του Κοσσυφοπεδίου, που προήλθαν από την κοινή πάλη των εθνών και εθνοτήτων της Γιουγκοσλαβίας στον Εθνικό Απελευθερωτικό Πόλεμο (το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο) και τη σοσιαλιστική επανάσταση".
Υπό την κυβέρνηση του μετέπειτα προέδρου της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και μετά από μια σειρά διαδηλώσεων κατά το καλοκαίρι και το φθινοπώρο του 1988 εναντίον της ηγεσίας του κόμματος της Βοϊβοντίνα, που αναγκάστηκε να παραιτηθεί και τελικά να δεχτεί τις συνταγματικές τροποποιήσεις της Σερβίας, που ουσιαστικά απέρριψε την αυτονομία των επαρχιών της Σερβίας, η Βοϊβοντίνα και το Κοσσυφοπέδιο έχασαν τελικά τα στοιχεία κρατικής υπόστασης το Σεπτέμβριο του 1990, όταν εγκρίθηκε το νέο σύνταγμα της Δημοκρατίας της Σερβίας. Η Βοϊβοντίνα αναφέρονταν ακόμη ως αυτόνομη επαρχία της Σερβίας, αλλά οι περισσότερες εξουσίες αυτονομίας της- συμπεριλαμβανομένης, κυρίως, της ψήφου της στη Γιουγκοσλαβική συλλογική προεδρία - περιήλθαν στον έλεγχο του Βελιγραδίου. Η επαρχία, ωστόσο, εξακολούθησε να είχε το δικό της κοινοβούλιο και την κυβέρνησή της καθώς και κάποιες άλλες αυτόνομες λειτουργίες.
Η πτώση του Μιλόσεβιτς το 2000 δημιούργησε ένα νέο πολιτικό κλίμα στη Βοϊβοντίνα. Μετά από συνομιλίες μεταξύ των πολιτικών κομμάτων το επίπεδο της αυτονομίας της επαρχίας αυξήθηκε κάπως με νόμο του 2002. Η επαρχιακή συνέλευση της Βοϊβοντίνα ενέκρινε νέο νόμο στις 15 Οκτωβρίου 2008, που, εν μέρει τροποποιημένος, εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο της Σερβίας.
Πληθυσμός ανά εθνικότητα:
| Αριθμός | % | |
| ΣΥΝΟΛΟ | 1,931,809 | 100 |
| Σέρβοι | 1,289,635 | 66.76 |
| Ούγγροι | 251,136 | 13.00 |
| Σλοβάκοι | 50,321 | 2.60 |
| Κροάτες | 47,033 | 2.43 |
| Ρομά | 42,391 | 2.19 |
| Ρουμάνοι | 25,410 | 1.32 |
| Μαυροβούνιοι | 22,141 | 1.15 |
| Μπούνιεβτσι | 16,469 | 0.85 |
| Ρουθηνοί | 13,928 | 0.72 |
| Γιουγκοσλάβοι | 12,176 | 0.63 |
| Σλαβομακεδόνες | 10,392 | 0.54 |
| Ουκρανοί | 4,202 | 0.22 |
| Μουσουλμάνοι (εθνικότητα) | 3,360 | 0.17 |
| Γερμανοί | 3,272 | 0.17 |
| Αλβανοί | 2,251 | 0.12 |
| Σλοβένοι | 1,815 | 0.09 |
| Βούλγαροι | 1,489 | 0.08 |
| Γκοράνι | 1,179 | 0.06 |
| Ρώσοι | 1,173 | 0.06 |
| Βόσνιοι Μουσουλμάνοι | 780 | 0.04 |
| Βλάχοι | 170 | 0.01 |
| Αλλοι | 6,710 | 0.35 |
| Τοπικοί | 28,567 | 1.48 |
| Μη δηλώσαντες | 81,018 | 4.19 |
| Αγνωστης | 14,791 | 0.77 |
Πληθυσμός κατά μητρική γλώσσα:
| Αριθμός | % | |
| Σερβική γλώσσα | 1,485,791 | 76.91 |
| Ουγγρική γλώσσα | 241,164 | 12.48 |
| Σλοβακική γλώσσα | 47,760 | 2.47 |
| Γλώσσα των Ρομά | 27,430 | 1.42 |
| Ρουμανική γλώσσα | 24,133 | 1.25 |
| Κροατική γλώσσα | 14,576 | 0.75 |
| Ρουθηνική γλώσσα | 11,154 | 0.58 |
| Γλώσσα των Μπούνιεβτσι | 6,821 | 0.35 |
| Αλβανική γλώσσα | 3,844 | 0.2 |
| Σλαβομακεδονική γλώσσα | 3,694 | 0.19 |
| Μαυροβουνιακή γλώσσα | 1,193 | 0.06 |
Πληθυσμός κατά θρησκεία:
| Αριθμός | % | |
| Ορθόδοξοι | 1,357,317 | 70.25 |
| Καθολικοί (Ρωμαιοκαθολικοί Ανατολικοί Καθολικοί) | 336,691 | 17.43 |
| Προτεστάντες | 64,029 | 3.31 |
| Mουσουλμάνοι | 14,026 | 0.74 |
| Ανατολικές θρησκείες (Βουδισμός, Ινδουισμός κλπ.) | 394 | 0.02 |
| Εβραίοι | 254 | 0.01 |
| Αλλοι | 647 | 0.03 |
| Aθεοι | 25,906 | 1,34 |
| Μη δηλώσαντες | 106,740 | 5.53 |
| Αγνωστης | 18,205 | 0.94 |
 |
| Με κόκκινο χρώμα η έκταση της Βοϊβοντίνας εντός της Δημοκρατίας της Σερβίας  Με γαλάζιο χρώμα οι Δήμοι με σερβική πλειοψηφία, με κίτρινο ουγγρική πλειοψηφία, με πορτοκαλί κροατική πλειοψηφία, με μοβ σλοβακική. με φούξια ρουμανική |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου